![[hide]](javascript:icntoggle('mod-mnu_application_menu','mo.png');)
- Kod muškaraca su danas najčešći karcinom debelog creva i prostate, a kod žene maligni tumori dojke, debelog creva, grlića materice i pluća. Od tumora pluća, godišnje oboli 5.300 pacijenata, od raka dojke oboli oko 4.000 žena, a rak debelog creva se javi kod 3.500 osoba - objašnjava za Glas dr Ana Bekić iz Instituta za onkologiju i radiologiju i dodaje da se ovakav trend može zaustaviti samo ako se sprovedu programi intenzivne prevencije.
- Na prvom mestu je prevencija pušenja, dokle god imamo veliki broj pušača, broj obolelih će stalno rasti. Zatim, dok ne sprovedemo intenzivne programe za rano otkrivanje raka dojke, grlića materice, i debelog creva, smatra se da će stalno rasti broj obolelih i broj umrlih od malignih neoplazmi. Pri tome ne treba čekati da se simptomi i znaci bolesti pojave jer upravo za ove navedene tumore postoje metode preventive ili metode za rano otkrivanje kojima se mogu otkriti bolesti pre nego što se ispolje klinički - dodaje dr Bekić.
BROJ OBOLELIH PO REGIONIMA
Podaci koji datiraju iz 2003. godine govore da je u centralnoj Srbiji te godine od raka obolelo 23.994 osobe, i to 12.350 muškaraca i 11.594 žena, dok je od raka u isto vreme umrlo 13. 487 osoba, i to 7. 655 muškaraca i 5.832 žene. Najviše novoobolelih muškaraca registrovano je u Beogradu, Šumadijskom i Nišavskom okrugu, a najmanje u Pčinjskom, Jablaničkom i Pirotskom okrugu. Kod žena najviša stope registrovana je u Nišavskom i Rasinskom okrugu, kao i u Beogradu, a najniže u Pčinjskom, Jablanickom i Pirotskom okrugu.
Podaci koji datiraju iz 2003. godine govore da je u centralnoj Srbiji te godine od raka obolelo 23.994 osobe, i to 12.350 muškaraca i 11.594 žena, dok je od raka u isto vreme umrlo 13. 487 osoba, i to 7. 655 muškaraca i 5.832 žene. Najviše novoobolelih muškaraca registrovano je u Beogradu, Šumadijskom i Nišavskom okrugu, a najmanje u Pčinjskom, Jablaničkom i Pirotskom okrugu. Kod žena najviša stope registrovana je u Nišavskom i Rasinskom okrugu, kao i u Beogradu, a najniže u Pčinjskom, Jablanickom i Pirotskom okrugu.
Najbolja preventiva kod raka pluća je ostaviti duvan, jer, prema procenama stručnjaka, 90 odsto raka pluća izazvano je pušenjem. Kada je reč o raku dojke, treba raditi redovne preglede koji uključuju kliničke preglede, samopregled žena i ono što je najbitnije kod žena između 50 i 70 godina - mamografske preglede dojke, koji se rade na svake dve godine.
- Rano otkrivanje je veoma bitno jer se 90 odsto žena uspešno izleči ako se bolest na vreme otkrije. Kada je reč o raku grlića i raku debelog creva, kod oba pola postoje testovi kojima se mogu otkriti bolest u vrlo ranoj fazi, kad nema simptoma - zaključuje dr Bekić.
Povećanje broja obolelih od raka nije samo problem zemalja u tranziciji već je to problem i razvijenih zemalja. Možda i ne čudi što je stopa toliko visoka u našoj zemlji, kada je tokom 1999. godine korišćen osiromašeni uranijum tokom NATO bombardovanja. Doktorka Bekić tvrdi da osiromašeni uranijum ima lokalno dejstvo.
- Povećanje broja obolelih zbog osiromašenog uranijuma može se očekivati na Kosmetu i eventualno na krajnjem jugu Srbije. Tačno se zna nekoliko tačaka, koje skoro više nisu naseljene - kaže dr Bekić.
ŠTETNOST PUŠENJA
U razvijenim zemljama kod 25-30 odsto onih koji su umrli od raka uzrok je bio pušenje. Prema nekim istraživanjima, u Evropi, Japanu i Severnoj Americi 87-91 odsto raka pluća kod muškaraca i 57-86 odsto raka pluća kod žena može se pripisati pušenju. Za rak jednjaka, grkljana i usne šupljine to je od 43 do 60 odsto, u zavisnosti da li je reč samo o pušenju ili je to pušenje zajedno s konzumacijom alkohola. Pušenju se može pripisati i veći procenat raka mokraćne bešike i pankreasa i manji procenat raka bubrega, želuca, grlića materice, nosne šupljine.
Izvor
