Zajednički izveštaj delegata ASI i AKS

Kao delegati Anarho-sindikalističke incijative iz Srbije i Anarho-sindikalističke konfederacije Solidarnost iz Bosne i Hercegovine prisustvovali smo sastanku anarho-sindikalista Hrvatske koji je sazvan u Zadru 16. i 17. februara. Sastanak je iz početka bio zamišljen kao neformalan, preliminaran, i takvim je nazivan tokom priprema u cirkularnim pismima i notama. Drugovi iz Zadra koji su radili na organizaciji sastanka oko sebe su imali najaktivniju lokalnu grupu, pa je taj grad odabran kao mesto pomenutog sastanka. Očekivao se odaziv drugarica i drugova iz nekoliko hrvatskih gradova, Zagreba, Pule i Splita, kao i naše delegirano prisustvo – jednog druga iz Banjaluke i četiri druga iz Beograda. Na prvom sastanku prisustvovalo je oko trideset drugova i drugarica, što je donekle premašilo prvobitna očekivanja. Program sastanka je prosleđen putem elektronske pošte dve sedmice ranije, pa smo, shodno prethodnim dogovorima, bili pripremljeni da se aktivno uključimo u rad sastanka.

Rezime programa

Prvi dan je bio predviđen za diskusiju – u pet tačaka: 1.) definisanje anarho-sindikalizma, 2.) prezentacija „Sindikata učenika i sudenata“, 3.) razmatranja o predstojećim sindikalnim protestima u aprilu i maju, 4.) značaj anarho-sindikalizma za Hrvatsku, 5.) prezentacija MUR–a. Drugi dan je određen za praktični deo, u slučaju uspešnog prvog dana.

Anarho-sindikalizam: definisanje

Pre svega bilo je ključno definisati pojam anarho-sindikalizma i podrobno razjasniti osnovne koncepte anarho-sindikalističke prakse i teorije. Da bi jedna anarho-sindikalistička organizacija bila postavljena na noge, uz visok stepen političke i teorijske koherentnosti koji je nužan za uspešan početak funkcionisanja potrebno je ostvariti konsenzus oko sadržaja, forme i svrsishodnosti anarho-sindikalizma – prvo radi unutarnjeg slaganja među članovima i članicama, a zatim i radi efektnog nastupa na poprištu klasnog konflikta. Ova prva tačka je bila ključna, jer je uspeh celog sastanka zavisio od jasnog definisanja pojma anarho-sindikalizma. Upravo smo po ovom pitanju sebi uzeli za pravo da budemo otvoreni i da aktivno nastupimo, smatrajući ovo ključnom tačkom od čijeg jasnog definisanja zavisi ostatak sastanka. Krenulo se od nadopunjavanja programske tačke o sindikalizmu kao metodu organizovanja koji prevazilazi ideološke razlike među radnicima, čime se u stvari htio naglasiti klasni karakter anarho-sindikalizma. Istaknuto je da anarho-sindikalizam ima teorijski sadržaj koji je sažet u ciljevima i principima borbe za slobodarski komunizam. Konsenzusom i bez neslaganja došlo se na zaključak da je anarho-sindikalizam jedini organizacioni metod koji omogućava nesmetano povezivanje teorije i prakse u funkcionalnu celinu. Anarho-sindikati, naime, kao klasno-borbene revolucionarne organizacije, svojim organizacionim principima i programskim ciljevima ujedinjuju sve radnike i radnice u borbene organizacije u kojima praksa i teorija nalaze zajednički jezik. Oni ujedinjuju ekonomsku i političku borbu u jedno kroz direktnu akciju u kojoj revolucionarni ciljevi nalaze svoje jedine legitimne nosioce: radničku klasu.

Anarho-sindikalizam i Hrvatska

Govoreći o primenjivosti anarho-sindikalizma u Hrvatskoj prva tačka dnevnog reda se spojila sa četvrtom. Gotovo svi prisutni su uzeli učešća u živahnim raspravama. Razgovaralo se o iskustvima radničkih borbi u Hrvatskoj, na Balkanu i u svetu. Razmatrao se značaj anarho-sindikalističke „opcije“ u konkretnim situacijama, govorilo se o perspektivama za propagandni rad i odnos prema ljudima na terenu. Uprkos relativnoj nesigurnosti, učesnici su se složili da anarhizam u Hrvatskoj može izaći iz subkulturnog geta i vratiti se na polje klasne borbe – to jest, tamo gde i pripada – samo kroz aktivnu komunikaciju sa radnicima i radnicama, otvoreno i jasno, bez obzira na redovno sataniziranje određenih pojmova kojima se kao anarho-sindikalisti moramo koristiti (anarhizam, komunizam, direktna akcija, revolucija, samoupravljanje itd). Učesnici su se složili oko ciljeva: uporedo, stvaranje organizacije na revolucionarno-sindikalističkim principima i rad u bazi žutih sindikata, sa ciljem radikalizacije sindikalno organizovanog radništva i njegovog upoznavanja sa anarho-sindikalističkim metodama i ciljevima.

Sindikat učenika i studenata

Na sastanku su govorili i drugovi iz Zagreba, članovi i pokretači Sindikata učenika i studenata (SUS), koji je učlanjen kao nezavisan sindikat u najveću hrvatsku žutu sindikalnu federaciju, Savez sindikata Hrvatske. Oni su govorili o svojim iskustima, o formiranju SUS, o njegovom članstvu i rasprostranjenosti, kao i o strukturi sindikata. Poslednja tačka je najbitnija: SUS je organizovan na nehijerarhijskim principima. Drugovi iz Zagreba, kao anarho-sindikalisti, naglasili su da će se truditi očuvati nehijerarhijsku strukturu organizacije. Ono što upada u oči je činjenica da SUS i dalje nema statut niti programsku deklaraciju, i da funkcioniše tako da se ne kosi sa statutom i pravilima žute sindikalne federacije. Ali pošto uživa široku autonomiju unutar federacije, SUS bi uskoro mogao dobiti definisano nehijerarhijsko unutrašnje ustrojstvo a po mogućnosti i definisane ciljeve i principe delovanja.

Prezentacija MUR

Predstavnik Sekretarijata MUR iz Beograda predstavio je internacionalu, Međunarodno udruženje radnika i radnica. Govorilo se o istorijatu internacionale od njenog osnivanja 1922 do današnjih dana, o njenim idejama, planovima, funkcionisanju, itd. Govor druga iz Sekretarijata dodatno je ohrabrio drugove i drugarice iz Hrvatske u nastojanju da se organizuju u jedinstvenu anarho-sindikalističku organizaciju. Najvažniji zaključak ove, pete tačke, glasi: anarho-sindikalizam, oličen u Međunarodnom udruženju radnika i radnica, predstavlja daleko najbitniji i najveći deo anarhističkog pokreta. Razna sporedna strujanja sa anarhističkim predznakom koja se pokušavaju nametnuti kao dominantna (platformizam, inzurekcionizam, primitivizam, razne anarho-reformističke tendencije akademskog tipa i postmodernistički izleti), pored svoje sumnjive idejne vrednosti, naspram anarho-sindikalizma čine manji deo međunarodnog pokreta. U ovom kontekstu drugovi iz Pule su tražili da se govori i o domaćoj – hrvatskoj i srpskoj – „sceni“, da bi se otvoreno naglasile razlike i neslaganja između anarho-sindikalista sa jedne, i ostalih deklarisanih anarhista sa druge strane. Zaključci ovog dela rasprave bili su ujedino zanimljivi i korisni.

Rezultat

Sastanak se od „neformalnog“ pretvorio u – slobodno govoreći – „osnivački“, jer je rezultat sastanka drugog dana bilo stvaranje anarho-sindikalističke organizacije za Hrvatsku. Tako je osnovana MASA – „Mreža anarho-sindikalista“ – koja u ovom trenutku pravi svoje prve korake na unutrašnjem definisanju i koordinaciji. Dvocifreni broj prisutnih (iz Hrvatske) je za osnivanje glasao jednoglasno; odmah su delegirani drugovi/drugarice za prva tehnička i javna zaduženja (pisanje deklaracije, kontakt, internet prezentacija, blagajna, itd). Organizacioni plan je stvaranje sindikalističke propagandne organizacije (po uzoru na našu britansku sekciju Solidarity Federation), koja bi, kada se za to steknu organizacioni uslovi, prerasla u pravi masovni anarho-sindikat.