Marksizam sačinjavaju dve jedinstvene ali različite naučne discipline, koje se razlikuju po svom predmetu. To su dijalektički materijalizam i istorijski materijalizam.
Predmet ISTORIJSKOG MATERIJALIZMA, ili nauke o istoriji, poimanje je istorije proučavanjem raznih načina proizvodnje, njihove strukture, njihovog sastava i funkcionisanja, kao i prelaznih oblika iz jedne u drugu društvenu formaciju.
Poseban predmet DIJALEKTIČKOG MATERIJALIZMA, ili marksističke filozofije, jeste stvaranje saznanja, to jest struktura i funkcionisanje procesa mišljenja. Tačnije rečeno, predmet dijalektičkog materijalizma je naučna teorija istorije proizvodnje. Istorijski materijalizam je u jednom istom teorijskom kretanju zasnovao i dijalektički materijalizam kao zasebnu disciplinu, zato što je konstituisanje nauke o istoriji, koja svoj predmet definiše kao konstituciju pojma istorije - istorijskog materijalizma - dovelo do definisanja jedne teorije o nauci koja obuhvata istoriju kao sastavni deo svog predmeta.
Istorijski materijalizam, kao što je Karl Marks dokazao u Uvodu za Osnove kritike političke ekonomije iz 1857, u Predgovoru za Prilog kritici političke ekonomije i u Kapitalu, sadrži jednu opštu teoriju koja definiše pojmove što upravljaju čitavim poljem njegovog istraživanja (pojmove načina proizvodnje, društvene formacije, stvarnog prisvajanja i vlasništva, kombinacije, ideologije, politike, istorijske situacije, prelaza). Ti pojmovi mu omogućuju da definiše koncept svog predmeta: koncept istorije. Predmet istorijskog materijalizma je proučavanje struktura i praksi, povezanih i različitih (ekonomije, politike i ideologije), čija kombinacija sačinjava način proizvodnje i društvenu formaciju.
Poznato je da se dve osnovne propozicije materijalizma (dijalektičkog i istorijskog) sastoje u sledećem:
1) u razlikovanju stvarnih procesa i procesa misli, razlikovanju bića i saznanja;
2) u primatu bića nad mišlju, primatu stvarnog nad saznanjem o njemu.
Ako je druga propozicija dobro poznata, na prvoj treba insistirati: jedinstvo oba procesa - stvarnog i misaonog - zasnovano je na njihovom razlikovanju.
http://www.crven.front.ru/
|